گزارش | به صدا در آمدن زنگ خطر انحراف اسلام اصیل در قزاقستان

در قزاقستان  3434 انجمن مذهبی و 18 مذهب وجود دارد. به اجمال درباره جریان های مذهبی، در این گزارش به استثنای ادیان رسمی یعنی مذهب حنفی اسلام، ارتدکس، یهودیت، کاتولیک و لوترانیسم توضیحاتی را ارائه می کنیم.

به گزارش رایزنی فرهنگی ایران درقزاقستان، مسیحیت مشایخی یا پرسبیترینیسم - شاخه‌ای از مسیحیت کالونی در میان شاخه‌های پرشمار پروتستانتیسم است، که در قرن شانزدهم در اسکاتلند ظاهر شد. دکترین این فرقه مبتنی بر اعتقاد به ولایت عالی خداوند است و برای دریافت فضل الهی، ایمان استثنایی لازم است. پرسبیترینیسم، نیاز به روحانیت برای نجات را انکار می کند. رب ها و بزرگان توسط جماعت انتخاب می شوند.

در قزاقستان 92 اتحادیه پرسبیترینیستی وجود دارد که رایج ترین آنها عبارتند از: گریس، امید، امیانویل، نازاریانا. مثلا در سال 2013 اتحادیه گریس (نام قبلی فیض)، بیش از 10 هزار عضو داشت. اکثر اعضای جماعت این مذهب، کره ایی هستند پنطیکاستیسم،  جنبشی نوگرایانه درون مسیحیت اوانجلیکی است که در اوایل قرن بیستم در آمریکا به پدید آمده است. پنطیکاستال ها اهمیت ویژه ای برای تعمید با روح القدس دارند و آنها این تجربه معنوی خاص را به تجارب رسولان در پنجاهمین روز بعد از رستاخیز مسیح تشبیه می کنند. از اینجا نام "پنطیکاستی" دارند. آموزه تقوایی، پیروان را به خودداری از سیگار ، الکل ، مواد مخدر و قمار ترغیب می کند.

امروزه در قزاقستان 230 اتحادیه پنطیکاستی فعالیت می کند. در سال 2012 رایج ترین از آنها به شرح زیر بود:

*زندگی جدید – 38 گروه

*منبع زندگی – 28 گروه

*ماموریت آگاپه – 23 گروه

*سون باک یم – 9 گروه

انجمن زندگی جدید در سال 2013  تقریباً پنج هزار عضو از ملیت های مختلف داشته است. غالبا آنها متشکل از قزاق ها و اویغورها هستند.

شهدای یهوه – جریان پروتستانتی است که در دهه 70 قرن نوزدهم در آمریکا بوجود آمد. شهدای یهوه به تثلیث عقیده ندارند. از بکار بردن مجسمه، صلیب و مانند آن دوری می‌کنند و این سازه‌ها را بت می‌دانند. آموزه آنها حمل اسلحه و شرکت در عملیات جنگی را ممنوع می کند. مبلغین ،ایده های خود را از طریق مجله "پاسگاه پادشاهی یهوه را اعلام می کند" منتشر می کنند.این گروه مذهبی چندی پیش بدلیل رشد سریع تعداد پیروان در کشورهای اروپای شرقی و کشورهای شوروی  سابق، مطرح بوده است ،در قزاقستان 60 اتحادیه شهدای یهوه فعالیت می کند و بر اساس الزامات ثبت مجدد می توان گفت که تعداد پیروان این جریان بیش از سه و نیم هزار نفر می باشد. بیشترین فعالیت شهدای یهوه در استانهای آلماتی، ژامبول، کاراگاندا و قزاقستان جنوبی مشاهده می شود.

ادونتیست های روز هفتم - یکی از مذاهب مسیحیت پروتستان  است که در سال 1843 در آمریکا ظاهر شد. بنیان گذار این جریان، باپتیسیت سابق با نام ویلیام میلر است. ادوینتیست ها تنها به کتاب مقدس اتکا می کنند و به نزدیک بودن بازگشت مسیح  به زمین باور می کنند، روز شنبه را به عنوان روز استراحت می دانند و همچنین این نظر انکار می کنند که پس از مرگ جان مومنان به بهشت می روند.

در 13 استان قزاقستان بجز استان قزل اوردا و در شهرهای نورسلطان و آلماتی 42 اتحادیه ادونتیست ها وجود دارد. باپتیست ها بیشتر احکام ارتدوکس مسیحیت را قبول دارند ، از جمله وحدت خداوند ، معصومیت ، معجزه ، مرگ ، دفن و رستاخیز عیسی مسیح ، تثلیث (خدای پدر ، پسر و روح القدس) ، نیاز به نجات انسان ، فضل الهی ، کلیسا و پادشاهی خدا. باپتیست ها به آمدن دوم عیسی مسیح اعتقاد دارند. غسل تعمید فقط برای بزرگسالان انجام می شود. باپتیست ها یک مرکز واحد با اقتدار مطلق ندارند.اکنون 100 گروه و شعب جریان باپتیست ها فعالیت می کنند و اکثر آنها در آلماتی، استانهای الماتی، قزاقستان جنوبی و کاراگاندا قرار دارند.

منونیت ها – جریان پروتستانی است که در قرن شانزدهم در هلند به وجود آمد و رهبری این دسته از آناباپتیستها را که بعدها منونایت نامیده شدند، منو سیمونز هلندی به عهده داشت. عقاید منونایت بر مبنای عقاید عدم استفاده از زور و عدم مقاومت است، منونیت ها طبق اعتقادات مذهبی خود، از استفاده از سلاح خودداری می کنند. غسل تعمید فقط برای بزرگسالان اعمال می شود. در جمهوری قزاقستان 4 اتحادیه منونیت ها فعالیت دارند. مسیحی های باپتیسیت اونجلیکی – مذهبی است که بر آموزه های باپتیسیتی استوار است. عنوان آن متشکل از دو جریان مسیحی مرتبط است، یکی باپتیست ها که نخستین گروه های آن در دهه 60 قرن نوزدهم در جنوب روسیه ظاهر شدند و مسیحی های اوانجلیکی که در دهه 70 قرن نوزدهم در شمال روسیه بوجود آمد.

در جمهوری قزاقستان 185 انجمن مسیحی های باپتیسیت اوانجلیکی فعالیت می کند. در سایت اتحادیه قزاقستانی کلیساهای این جریان آمار دقیق تری ارائه شده است. این اتحادیه شامل 256 کلیسا، 252 گروه و دفاتر مبلغین، 9187 عضو کلیسا، 78 نفر روحانی مسیحی و 157 نفر شماس می باشد.

کلیسای عیسی مسیح مقدسین روزهای اخیر (مورمون ها) – فعالیت آن با جوزف سمیت در سال 1830 در آمریکا آغاز شد. او آثاری چون "کتاب مورمون"، "آموزه و وصایا"،" مروارید گرانبها" را نوشته که برای مورمون ها این کتاب ها بسیار مهم، حتی برابر با کتاب مقدس است. برای مورمون ها استفاده از الکل، قهوه، چای (بجز سبز) و مواد مخدر ممنوع است. در حال حاضر  چند همسری فقط درمیان مورمون های اصولگر وجود دارد، اما بقیه پیروان به خانواده سنتی با یک زن و یک شوهر برگشته اند. اعضای کلیسا موظف هستند یک دهم درآمد خود را به کلیسا اختصاص دهند.

در قزاقستان دو انجمن محلی به ثبت رسیده که در شهرهای نورسلطان و آلماتی قرار دارند. مورمون ها به طور فعال اقدامات تبلیغاتی انجام می دهند. مثلا در سال 2013 در قزاقستان 3 مبلغ از روسیه و 7 مبلغ از آمریکا فعالیت می کردند.

متدیسم – جریان پروتستانتی است که در کلیسای انگلیسی بوجود آمده و در اواخر قرن هیچدهم از آن جدا شد. بنیانگذاران آن در فعالیتهای مذهبی خود از آموزه خاصی به نام "مِتُد" استفاده می کردند. متدیست ها موعظه و فروتنی مذهبی را تبلیغ می کنند. آنها به آموزه های سنتی مسیحیان درباره تثلیث مقدس و آموزه ارتدوکس در مورد ماهیت انسانی و الهی عیسی مسیح پایبند هستند.،در قزاقستان 12 انجمن متدیستی فعالیت دارند.

کلیسای حواری جدید در سال 1832 در انگلیس به پدید آمد و یکی از کلیساهای اصلی آلمان پس از کاتولیک و لوترانیسم می باشد. این کلیسا کتاب مقدس را به عنوان پایه و اساس عقیده خود می شناسد، این جریان به قزاقستان در سال 1991 در نتیجه اقدامات فعالانه مبلغین آلمانی رسیده است.

امروزه در قزاقستان 25 انجمن این کلیسا فعالیت می کند. بر اساس داده های سال 2013 تعداد آنها 10 مورد بود که در مجموع حدود 3 هزار نفر عضو داشته که اکثر آنها افرادی از ملیت های اروپایی می باشند.

بهایی - یکی دیگر از فرقه های فعالت است که مدعی سرچشمه گرفتن از آموزه های شرق و غرب است. بهائیت، فرقه ای است که حسین علی نوری، ملّقب به بهاءالله، در سده ۱۹ میلادی، بنیان گذاشت. بهائیان معتقدند که بهاءالله، جدیدترین فرستاده خدا در سلسله پیامبران پیشین است. در حال حاضر 6 انجمن دینی محلی بهایی ها در استان های آقمولا، آلماتی، قزاقستان جنوبی، کاراگاندا و شهرهای نورسلطان و آلماتی فعالیت می کنند که حدودا 300 نفر پیرو دارند.

کلیسای اتحاد مون – جریان جدید دینی که توسط سان ميونگ مون میلیاردر کره جنوبی بوجود آمد. کلیسای اتحاد یکی از انجمن های دینی بحث برانگیز است که در برخی از کشورها به عنوان فرقه های مخرب شناخته شده است. دکترین کلیسای اتحاد، آمیخته مذاهب کاتولیک، پنطیکاستی، آموزه های یهوه، شامانیسم، تصوف، عِلم غِیب و سایر ادیان شرقی است. به اعتقاد مونی ها کتاب مقدس، حقیقت نیست بلکه کتابی است که با کمک آن حقیقت را می آموزند. برای پیروان این فرقه آثار مون اهمیت زیادی دارد.

در قزاقستان اقدامات فعال تبلیغی این کلیسا در اوایل و اواسط دهه 90 قرن پیش مشاهده شد. در این مدت نمایندگان این فرقه توجه ویژه ایی برای دانشجویان و اساتید داشتند. امروزه در کشور یک اتحادیه مونی ها فعالیت می کند. 

انجمن آگاهی کریشنا – خدای ویشنو در میان خدایان متعدد هندوئیسم، در صدر است. بر اساس دکترین دینی چایتانی بخاکتی که درقرن پانزدهم به وجود آمد، خدای آبی کریشنا بر دیگر خدایا برتری دارد و در قالب خدای ویشنو تجسم یافته است.

کریشنایسم مبتنی بر 4 اصل اساسی است: خودداری از مصرف گوشت، الکل، سیگار و مواد مخدر، امتناع از قمار و کلاهبرداری، خودداری از روابط جنسی.

در کشور قزاقستان 9 انجمن کریشنایی فعالیت دارند.

کلیسای ساینتولوژی در سال 1954 در لوس آنجلس توسط رون هابارد بوجود آمده است. در اکثر کشورهای اروپایی ساینتولوژی به عنوان فرقه دینی و سازمان تجاری شناخته شده است. ساینتولوژی  همچنین به عنوان "مطالعه روح و رابطه آن با خود ، جهان و زندگی" تعریف شده است.

در میان انجمن های ثبت شده در قزاقستان نام این کلیسا ذکر نشده است. اما نمایندگان آن بیش از ده سال در شهرهای آلماتی و پاولودار  به طور فعال کار می کردند. شعب آن  در قالب انجمنهای مختلف عمومی مانند دیانتیکا، نارکانون، کریمینیان و همچنین انحمن های دیگه که با آموزه های رون هابارد ارتباط دارد، وجود داشت.

احمدیه یا جماعت مسلمانان احمدیه – یکی از جریان های اسلامی است که در اواخر قرن نوزدهم در پنجاب ظاهر شد. بنیان گذار این فرقه میرزا غلام احمد است. پیروان اطمینان دارند كه او رسول موعود بوده است. فرقه احمدیه تکمیل کامل سلسله نبوت ها را با آمدن محمد (ص) رد می کند. اتحادیه جهانی اسلامی، احمدیه را به عنوان یک گرایش خصمانه نسبت به اسلام شناخته است.

جماعت ملی مسلمانان احمدیه در قزاقستان از سال 1994 فعالیت می کند. جماعت آلماتی حدود 500 نفر عضو دارد. اما این انجمن به طور رسمی ثبت نشده است. 

همچنین فهرست سازمان های منع شده در جمهوری قزاقستان به شرح زیر می باشد:

1. القاعده

2. جریان اسلامی ترکستان شرقی

3. جریان اسلامی ازبکستان

4. کنگره ملی کرد

5. عصبه الانصار

6. اخوان مسلمان

7. طالبان

8. جماعت مجاهدین آسیای مرکزی

9. لشگر طیبه

10. جماعت اصلاح اجتماعی

11. حزب التحریر

12. اوم‌شینریکیو

13. سازمان آزادی ترکستان شرقی

14. حزب اسلامی ترکستان

15. تبلیغ جماعت